rak

Rak należy do grupy nowotworów złośliwych. To słowo w każdym z nas wzbudza uzasadniony lęk. Mianem tym określa się bowiem wszystkie te choroby atakujące narządy wewnętrzne, które mają charakter złośliwy. Oznacza to, że szanse na wyleczenie i przeżycie mają jedynie ci, u których choroba została wcześnie rozpoznana i wdrożono właściwe leczenie.

Nowotwór złośliwy rozrasta się w sposób naciekający, gdzie nie rozpycha okolicznych tkanek, a wnika między ich komórki. Ponadto niektóre komórki nowotworowe dostając się do krwiobiegu daje on przerzuty na inne narządy.

Podział z uwagi na rodzaj nabłonka, od którego pochodzi choroba

Biorąc pod uwagę rodzaj nabłonka, od którego powstał rak wyróżniamy:

• gruczolaki;
• raki płaskonabłonkowe;
• raki uroterialne.

Gruczolaki to nowotwory złośliwe, które najczęściej lokalizują się w przewodzie pokarmowym. Atakować mogą jednak również:

• trzustkę;
• wątrobę;
• narządy rodne kobiety;
• płuca;
• nerki;
• ślinianki.

Nowotwory złośliwe wywodzące się z nabłonka płaskiego (rak płaskonabłonkowy) atakują najczęściej:

• jamę ustną;
• przełyk;
• oskrzela;
• skórę;
• gardło.

Raki uroterialne atakują drogi moczowe. Oznacza to, że lokalizują się w:

• pęcherzu;
• moczowodach;
• kielichach nerkowych.

Podział w zależności od stopnia dojrzałości

Biorąc pod uwagę to kryterium, wyróżnia się:

• raki anaplastyczne;
• raki zarodkowe.

W przypadku raków anaplastycznych mamy do czynienia z daleko posuniętym procesem zmian komórek. Trudno jest nawet dokładnie określić, z jakiego rodzaju nabłonka powstał nowotwór.

Raki zarodkowe wywodzą się z komórek, które nie są jeszcze w pełni dojrzałe morfologicznie. Przykładem są potworniaki.

Podział w zależności od zaawansowania choroby

Biorąc pod uwagę to, jak bardzo zaawansowana jest choroba, wyróżniamy:

• raka przedinwazyjnego;
• raka w okresie tak zwanej wczesnej inwazji;
• raka w okresie naciekania.

Rak przedinwazyjny znajduje się na bardzo wczesnym etapie rozwoju. Nie daje jeszcze przerzutów i nie nacieka okolicznych organów. Wykryty w takim stadium daje bardzo duże szanse na wyleczenie.

Rak w okresie wczesnej inwazji wiąże się już z dużo mniejszym powodzeniem procesu leczenia. W tym wypadku jednak osiągane efekty są uzależnione w dużej mierze od narządu, który został zaatakowany.

Rak w okresie naciekania to już najbardziej zaawansowane stadium. W tym wypadku ryzyko powstania przerzutów jest wyjątkowo duże. Choroba wykryta w tym stadium rzadko poddaje się leczeniu. Chorzy bardzo szybko umierają.

Metody leczenia

W przypadku raków stosuje się te same metody leczenia, co w innych chorobach nowotworowych. Są to:

• operacje;
• radioterapia;
• chemioterapia;
• immunoterapia.

Czasem konieczne okazuje się stosowanie również leczenia hormonalnego.

Leczenie operacyjne uważa się za przynoszące najlepsze efekty i dające największe szanse na powrót do zdrowia. Możliwe są trzy rodzaje operacji chirurgicznych w odniesieniu do raka:

• radykalne – kiedy to wycina się guz wraz z otaczającą go zdrową tkanką;
• ablacyjne – wycina się przerzuty lub część guza tak, aby zmniejszyć jego rozmiar;
• paliatywne – wykonuje się je u pacjentów, u których choroba jest już mocno zaawansowana. Ich celem jest jedynie podtrzymanie funkcji życiowych chorego.

Chemioterapia jest najbardziej kontrowersyjną metodą. Daje wprawdzie dość dobrze efekty, ale jej stosowanie wiąże się z silnymi skutkami ubocznymi, do których zalicza się między innymi wymioty, osłabienie, wypadanie włosów.

Pamiętajmy! Każdy rak to nowotwór złośliwy, natomiast nie każdy nowotwór złośliwy to rak.