wrzody dwunastnicy

Dwunastnica to organ dość niepozorny – u dorosłego człowieka ma tylko 25 cm długości – a jednak jego rola jest niezwykle ważna. Jest to element układu pokarmowego, do którego – za pomocą specjalnych przewodów – dostają się soki trawienne z wątroby oraz żółć z trzustki. Dzięki temu w dwunastnicy odbywa się ważny etap trawienia spożywanego pokarmu, a ponadto organ ten odpowiada za przyswajanie się ważnych substancji odżywczych. Przyjmuje się, że co dziesiąta osoba w Polsce cierpi na wrzody dwunastnicy, co ma poważne konsekwencje w funkcjonowaniu układu trawiennego organizmu.

Czym jest choroba wrzodowa?

Wrzody dwunastnicy to choroba o charakterze przewlekłym, w której mają miejsce ubytki błony śluzowej i podśluzowej, a także blaszki mięśniowej tego organu. Wraz z tymi ubytkami pojawia się naciek zapalny, a nawet martwica. Najczęściej przypadki choroby wrzodowej odnotowuje się u osób w wieku 25-55 lat, jednak nie jest to ścisłą regułą, w związku z czym problemy te mogą pojawić się tak naprawdę u każdego. Raz pojawiające się wrzody mają tendencje do nawrotów.

Przyczyny wrzodów dwunastnicy

Najczęstszą, ale nie jedyną, przyczyną choroby wrzodowej dwunastnicy jest zakażenie bakterią Helicobacter pylori. Statystyki pokazują, że bakteria ta stała się przyczyną nawet 90% przypadków wrzodów dwunastnicy. Bakterie te są odpowiedzialne za wydzielanie drażniących błonę śluzową dwunastnicy toksyn, powodując tym samym stany zapalne, których konsekwencją są właśnie wrzody. Okazuje się, że Helicobacter pylori może dostać się do organizmu nie tylko wraz z pokarmem, ale również drogą kropelkową (np. podczas pocałunku).

Inną przyczyną wrzodów dwunastnicy może być agresywnie działający na błonę śluzową dwunastnicy kwas solny znajdujący się w kwasach żołądkowych. Również częste cofanie się żółci do żołądka nie wpływa dobrze na kondycję błony śluzowej dwunastnicy. Ponadto choroba ta może mieć charakter genetyczny – aż 50% przypadków tej dolegliwości pojawia się u osób, których bliscy krewni również cierpieli na wrzody.

Wrzody dwunastnicy – objawy i leczenie

Często zdarza się, że lekceważymy pierwsze objawy sugerujące możliwość pojawienia się wrzodów w okolicy dwunastnicy. Warto jednak udać się na wizytę do lekarza specjalisty, jeśli obserwujemy u siebie dużą część z wymienionych tu dolegliwości:

• ból uciskowy w okolicach nadbrzusza,
• bóle występujące na czczo oraz bóle głodowe (pojawiające się wczesnym rankiem oraz w nocy),
• bóle, które ustępują zaraz po spożyciu posiłku,
• bóle nasilające się po spożyciu potraw sokopędnych,
• brak apetytu,
• znaczna utrata masy ciała,
• zaparcia,
• Jeśli jednak zaobserwujemy u siebie jeden z poniższych objawów, koniecznie udajmy się do lekarza, gdyż może to świadczyć o zaawansowanym i niebezpiecznym dla zdrowia, a nawet życia, stadium wrzodów dwunastnicy:
  
  krwiste wymioty,
  
  krwiste, czarne lub smoliste stolce,
  
  wymioty oraz krwawienie występujące obok silnego bólu brzucha.

Wrzody dwunastnicy najczęściej leczy się za pomocą specjalnej terapii lekami zmniejszającymi wydzielanie kwasu żołądkowego i antybiotykami w schemacie wielolekowym (celem maksymalizacji efektu eradykacji i zminimalizowaniu efektu lekooporności), których zadaniem jest usunięcie zakażenia bakteryjnego. Skuteczność terapii lekami uzależniona jest w dużej mierze od indywidualnych uwarunkowań pacjenta oraz ścisłego stosowania się do zaleceń oraz przestrzegania wymaganych dawek.

Przy silnych dolegliwościach bólowych stosuje się preparaty zobojętniające działanie kwasu żołądkowego, z których wiele z nich jest dostępna bez recepty. Bardzo ważna jest wówczas odpowiednia dieta. Zdarza się jednak, że trzeba zastosować zabieg operacyjny.

Wrzody dwunastnicy a dieta

Przy leczeniu wrzodów dwunastnicy i żołądka zalecana jest dieta lekkostrawna, w której ograniczone będzie spożywanie substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego. Ponadto należy ograniczyć spożycie błonnika pokarmowego, zrezygnować z soli, słonych i smażonych potraw, a także ich pieczenia wraz z tłuszczem.

Rekomendowane jest natomiast spożywanie potraw duszonych bez obsmażania ich, gotowania, pieczenia. Zalecane są przyprawy łagodne. Regularność posiłków także jest istotna – mniej obfitych na rzecz częstszych, ale mniejszych. Skrajne temperatury przygotowywanych dań nie są wskazane. Przy chorobie wrzodowej dwunastnicy i żołądka nie jest zalecane spożycie potraw ani gorących ani zimnych.

Więcej o przykładowych dietach przy chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy można przeczytać na http://dieta.mp.pl/diety/diety_w_chorobach/show.html?id=70992.