Jednym z pierwiastków istotnych dla zachowania zdrowia jest sód. Wiele osób przekonanych jest, że podnosi on ciśnienie krwi i sprzyja obrzękom, w związku z czym należy go z diety całkowicie wyeliminować. Tymczasem okazuje się, że nic bardziej błędnego. Wprawdzie nadmiar sodu może wyrządzić nam sporą krzywdę, ale jego niedobór jest równie groźny.
Zadania i właściwości sodu
Sód ma do spełnienie w naszym ciele szereg zadań, które warunkują zachowanie nie tylko dobrego samopoczucia, ale również zdrowia. Pierwiastek ten:
- reguluje ilość wszystkich płynów, które znajdują się w naszym organizmie – odpowiada więc za gospodarkę wodną;
- umożliwia prawidłowe przesyłanie impulsów nerwowych (w tym zadaniu współpracuje z potasem, który jest jego antagonistą);
- umożliwia transport zarówno białek, jak i węglowodanów do wszystkich tkanek ciała;
- wraz z chlorem oraz potasem bierze udział w utrzymywaniu właściwej regulacji zasadowo – kwasowej.
Dziennie zapotrzebowanie i norma sodu we krwi
Zapotrzebowanie organizmu na sód zmienia się wraz z wiekiem. Najwięcej, bo aż 1500mg dziennie, potrzebują kobiety, które spodziewają się dziecka lub już karmią dziecko piersią. Taką samą ilość sodu muszą sobie w ciągu dnia dostarczyć osoby między 19. a 50. rokiem życia. Najmniejsze zapotrzebowanie na ten pierwiastek stwierdza się u osób, które ukończyły siedemdziesiąt pięć lat.
Norma sodu we krwi wynosi 135-145 mmol/l. Podwyższony poziom sodu nazywany jest hipernatremią.
Gdzie znajdziemy i w czym jest sód?
Podstawowym źródłem tego pierwiastka jest sól kamienna, którą stosujemy w kuchni. Znajduje się on również we wszystkich tych produktach spożywczych, do których sól jest dodawana.
Produkty zawierające niewielkie ilości sodu oraz te bogate w sód:
- znikome ilości sodu zawierają otręby pszenne czy też płatki owsiane – 4-20 mg/100 g;
- niewielkie ilości pierwiastka znaleźć można w serach twarogowych – ok. 40 mg/100g, więcej w pieczywie – od 120 mg/100 g do 720 mg/100g;
- bogate w sód są natomiast przetwory mięsne, które z reguły zawierają 800-1200 mg/100 g tego pierwiastka;
- sery dojrzewające oraz topione zawierają duże ilości sodu – od 600 mg do 1880 mg w 100 g;
- niektóre produkty śniadaniowe, takie jak płatki żytnie, kukurydziane i pszenne, zawierają duże ilości sodu – 640-1200 mg/100 g.
Nadmiar sodu
Osoby, które kojarzą sód zwłaszcza z obrzękami mają w pewnym sensie rację. Pojawiają się one jednak tylko i wyłącznie wtedy, kiedy ilość tego pierwiastka w naszym ciele jest zbyt duża. Skutkuje to nie tylko zatrzymywaniem wody w organizmie, ale również wystąpieniem nadciśnienia tętniczego krwi. To z kolei sprowadza na nas bezpośrednie zagrożenie udarem krwotocznym mózgu. Istotne jest więc, aby w miarę możliwość nie dosalać zbyt intensywnie przygotowywanych samodzielnie potraw.
Skutki niedoboru
Niedobór sodu sprowadza na nasz organizm zagrożenie nie mniejsze niż nadmiar. Sód pełni tak wiele funkcji, że jego niedobory dają znać z każdego zakątka ciała. Skutkiem może być między innymi:
- zupełny brak apetytu;
- drgania wszystkich grup mięśniowych: powiek, łydek, rąk. Wyzwaniem może okazać się osłodzenie herbaty czy podlanie kwiatów;
- zaburzenia pracy mięśnia sercowego – rytm zbyt szybki lub zbyt wolny,
- migotania przedsionków i komór;
- problemy z koncentracją, trudność z zapamiętywaniem i odtwarzaniem tych treści, które wcześniej zostały w pamięci zakodowane;
- trudności z przewodzeniem impulsów nerwowych, które są efektem zaniku różnicy potencjałów przez błonę komórkową;
- odwodnienie, które może stać się stanem bezpośrednio zagrażającym życiu.
Niedobór sodu dotyka na ogół te osoby, które bardzo intensywnie ćwiczą i nie pamiętają o tym, aby uzupełniać składniki mineralne wydalane wraz z potem. Pojawia się także wtedy, kiedy zbyt często sięgamy po środki przeczyszczające i odwadniające.
Sód a inne składniki mineralne
Pierwiastek ten wchodzi w szereg reakcji z innymi składnikami mineralnymi. Pacjenci, którzy cierpią na nadciśnienie tętnicze i nie zrezygnują z soli będą wymagali zwiększonej podaży magnezu. Pierwiastek ten sprawia również, że zwiększeniu ulega wydalanie wapnia z organizmu. Im niższe spożycie wapnia, tym sód silniej wpływa na ciśnienie tętnicze krwi. Są to informacje istotne zwłaszcza dla tych osób, które już borykają się z problemami z nadciśnieniem.
Sód w suplementach diety
Sód dostępny w sklepach internetowych w kategorii Witaminy i minerały.
Wasze zapytania witaminowe:
- sód w organizmie
- sód
- sod pierwiastek
- Podaj dwie funkcje biologiczne ktore pełni sód w organizmie
- w czym jest sod
