tarczyca

W naszym organizmie znajduje się cały szereg organów i narządów, bez których nasz organizm nie byłby w stanie pracować prawidłowo. Jednym z nich jest tarczyca – niewielki organ, którego znaczenie jest nie do przecenienia.

Gdzie jest położona?

Tarczyca leży w przedniej części szyi, tuż pod krtanią. Jej wielkość można porównać o dużego motyla. Niektórzy uważają, że przypomina go również swoim kształtem. Waży jedynie trzydzieści gram – tak niewielka waga jest niewspółmierna do roli, jaką ma do spełnienia. Wydziela ona istotne hormony, które dają nam energię do życia. Bez nich nasze ciało błyskawicznie zaczyna szwankować.

Jakie wydziela hormony?

Gruczoł tarczycowy wydziela trzy rodzaje hormonów:

• tyroksynę (T4 lub FT4 w przypadku wolnej tyroksyny);
• trójjodotyroninę (T3 lub FT3 w przypadku wolnej trójjodotyroniny);
• kalcytoninę.

Tyroksyna (T3) wpływa na wszystkie tkanki, które znajdują się w naszym organizmie. Nie tylko pobudza komórki do prawidłowego wzrostu, ale również sprawuje pieczę nad właściwą pracą ośrodkowego układu nerwowego. Trójjodotyronina (T4) również warunkuje prawidłową pracę układu nerwowego, ale reguluje także proces przemiany materii. Odpowiedzialna jest też za utrzymywanie temperatury ciała na właściwym poziomie. Kalcytonina odpowiedzialna jest za właściwą gospodarkę wapniowo – fosforanową. Między innymi dzięki tej substancji nasze kości są mocne i silne.

Tarczyca a badania specjalistyczne, poziom TSH

Jeżeli lekarz podejrzewa u nas chorą tarczycę, z pewnością skieruje nas na specjalistyczne badania. Najprostszym z nich jest analiza krwi, która da nam odpowiedź, na jakim poziomie kształtują się hormony tarczycy. Jeżeli wynik nie będzie prawidłowy, konieczne okaże się wykonanie kolejnych badań:

• ultrasonografii;
• scyntygrafii;
• cienkoigłowej biopsji aspiracyjnej.

Badanie USG jest tanie i bezbolesne. Nie wymaga również specjalnego przygotowania. Pozwala ocenić nie tylko wielkość narządu, ale również stwierdzić, czy na jego powierzchni obecne są guzki tarczycy. USG tarczycy można wykonywać u wszystkich, niezależnie od wieku i chorób towarzyszących.

Scyntygrafia to radioizotopowe badanie tarczycy. Wykorzystuje więc pierwiastki promieniotwórcze. Zazwyczaj sięga się po jod radioaktywny lub technet. Podstawowym wskazaniem do przeprowadzenia badania jest istnienie wola i guzków. Pozwala bowiem nie tylko na określenie wielkości wola i dokładnego jego położenie, ale również stwierdzenie, jaki charakter mają guzki. Warto podkreślić, że w przypadku tarczycy rzadko mają one charakter nowotworowy.

Biopsja cienkoigłowa pozwala na pobranie fragmentów tkanek tarczycy i następnie przeprowadzenie badania histopatologicznego. Warto podkreślić, że badanie nie wiąże się z żadnymi dolegliwościami bólowymi. Nie jest także niebezpieczny. Jego wykonanie jest jednak niezbędne w sytuacji, kiedy lekarz podejrzewa, że zmiany mają charakter nowotworowy.

Tarczycę do produkcji tyroksyny, kalcytoniny i trójjodotyroniny pobudza TSH, czyli tyreotropina – wydzielana z przysadki mózgowej. Stężenie hormonu TSH maleje przy nadmiarze hormonów tarczycy, natomiast przy niedoborze TSH wzrasta.

Prawidłowe stężenie TSH we krwi powinno wynosić 0,27-4,2 mU/l. Normy mogą się jednak różnić w zależności od sposoby wykonania badania w laboratorium.

Choroby tarczycy: niedoczynność i nadczynność oraz objawy

Pojawiające się objawy są uzależnione od charakteru choroby. W przypadku niedoczynności tarczycy pojawia się:

• nieuzasadnione tycie;
• zmęczenie;
• nieustanna senność
• chrypka;
• sucha skóra.

Nadczynność tarczycy wiąże się natomiast z:

• obrzękami stóp i dłoni;
• powolną akcją serca;
• zmniejszoną siłą mięśni;
• biegunką;
• łzawieniem;
• nieregularną miesiączką;
• powstaniem wola;
• dolegliwościami skórnymi.