Fosfor to pierwiastek, którego stężenie w organizmie jest jednym z największych. Pod tym względem przewyższa go jedynie wapń. Największe skupiska tego pierwiastka występują w naszych kościach. Nie oznacza to jednak, że fosfor buduje tylko nasz kościec. Jego rola w organizmie jest dużo szersza.
Zadania fosforu
Fosfor, podobnie jak wapń, postrzegany jest przez pryzmat budowy kości i zębów. Tymczasem okazuje się, że jest on istotnym ogniwem szeregu reakcji, które zachodzą w organizmie. Pierwiastek ten:
- ma swoją rolę w przewodzeniu impulsów nerwowych;
- zapewnia nam prawidłowy i regularny rytm pracy mięśnia sercowego;
- sprawia, że zapalenie stawów ma dużo mniej bolesny przebieg;
- uczestniczy w procesach, których celem są przemiany energetyczne;
- jest jednym ze składników białek, tłuszczów, a także węglowodanów. Znajduje się również w kwasach nukleinowych w związku z czym uczestniczy w procesie przekazywania informacji genetycznej;
- bierze udział w regulacji równowagi zasadowo – kasowej.
Źródła fosforu w pożywieniu
Fosfor możemy dostarczyć do naszego ciała, sięgając po specjalistyczne suplementy, które dostępne są w aptece. O wiele jednak zdrowiej jest zadbać o to, aby w naszym pożywieniu nie zabrakło tych produktów, które są naturalnym źródłem tego pierwiastka. Fosfor znajduje się w:
- mięsie, zwłaszcza drobiowym i podrobach;
- rybach;
- jajach.
Dobrym źródłem fosforu jest mleko oraz jego przetwory. Dostarczają one jednocześnie wapnia, skutecznie dbając o stan naszych kości.
Zapotrzebowanie organizmu i normy fosforu we krwi
Fosfor powszechnie występuje w wielu produktach spożywczych. Stąd bardzo wielu żywieniowców stoi na stanowisku, że podawanie dokładnego zapotrzebowania organizmu na ten pierwiastek jest zbędne. Przyjmuje się natomiast, że istotne jest zachowanie odpowiednich proporcji między ilością przyjmowanego wapnia a fosforu. Stosunek obu tych pierwiastków powinien wynosić 1:1. W diecie większości z nas ilość przyjmowanego fosforu jest zbyt duża.
Kiedy zapotrzebowanie jest większe i jaka jest norma fosforu we krwi?
Istnieje wiele sytuacji, kiedy dziennie należy przyjmować większe dawki fosforu niż zazwyczaj. Do osób, których tyczy się taka uwaga zalicza się:
- kobiety spodziewające się dziecka;
- matki karmiące piersią;
- osoby nadużywające alkoholu.
Dodatkowo w przypadku przebiegu takich chorób, jak schorzenia wątroby, nadczynność przytarczyc, nowotwory, schorzenia nerek zapotrzebowanie organizmu na fosfor wzrasta.
Norma fosforu we krwi wynosi dla dorosłych 0,81-1,62 mmol/l oraz 1,3-2,6 mmol/l w przypadku dzieci. 85% tego pierwiastka jest nagromadzona w kościach, fosfor to także składnik mięśni oraz innych tkanek.
Uważać należy wtedy, kiedy zażywamy leki o działaniu alkaizującym. Wchodzą one z fosforem w reakcje chemiczne, których skutkiem jest obniżone wchłanianie tego pierwiastka.
Co kiedy jest go za dużo? Objawy nadmiaru potasu
Nie tylko niedobór fosforu jest dla nas szkodliwy. Sytuacja ta dotyczy również nadmiaru. Osoby, które odżywiają się ogromnymi ilościami mięsa, sięgają często po dania w proszku i napoje gazowane przyjmują zbyt dużo tego pierwiastka. Zakłócona zostaje u nich równowaga między fosforem a wapniem. Konsekwencją takiego stanu rzeczy może być nie tylko odwapnienie kości, ale również ich bardzo silna deformacja.
Niedobór fosforu?
Na szczęście niedobór fosforu zdarza się bardzo rzadko. Kiedy jednak już do niego dojdzie, rzutuje to na funkcjonowanie całego organizmu. Do objawów, które świadczą o niewystarczającej ilości tego pierwiastka w naszym ciele zalicza się:
- silne osłabienie;
- odwapnienie kości, które objawiać będzie się licznymi złamaniami;
- anemię;
- uszkodzenie mięśnia sercowego;
- tężyczkę;
- krzywicę.
W skrajnych przypadkach długotrwale utrzymujące się niedobór może doprowadzić nawet do zgonu.
Metabolizm fosforu
Blisko 70% fosforu, który zostaje uwolniony w naszym jelicie cienkim, zostaje następnie wchłonięta przez organizm. Pozostałe jego ilości wydalane zostają zarówno z moczem, kałem, a nawet z potem.